Daha Çok İşsize Para

İşsizlik Sigortası Fonu da beklentileri tamamıyla karşılayamadı.
Anımsanacağı gibi, fondan kendi kusuru olmaksızın işini yitirenlere en
fazla yürürlükteki asgari ücretin yüzde 80'i kadar belirli süreyle
maaş ödeniyor.
Mart 2002'den bu yana 5 milyon işsize toplam 7.1 milyar lira para
ödendi. Aynı sürede fonda 78.3 milyar lira birikti.
Her geçen gün artan, yüzde 10'a ulaşan işsizlik karşısında fondan bu
kadar az işsize para ödenmesi, yararlanma koşullarının yeniden gözden
geçirilmesini gündeme taşıdı.
Orta Vadeli Plan'nın (OVP) hedeflerine göre işsizliğin birkaç yıl daha
artması bekleniyor.
Yaklaşık 80 milyar lira biriken İşsizlik Sigortası Fonu'ndaki paranın
önümüzdeki yıl 12 milyar lira artışla 92 milyar lira olması
öngörülüyor.
Fondaki para son 4 yılda yüzde 40'tan fazla artmasına karşın, işsizlik
sigortasından yararlanan işsiz sayısı aynı oranda olmadı.
Oysa işçinin çalışırken yüzde 1 oranında prim ödediği fondan daha çok
işsizin yararlanması gerekiyor.

Mart 2002'den bu yana fondan 5 milyon kişi yararlanabilmiş.Halen
fondan 275 bine yakın işsize maaş ödeniyor.Yani fondan yararlananlar
toplam işsizlerin onda biri kadar.
Bu rakamlar da fondan maaş alabilme koşullarının çok katı olduğunu,
çok sayıdaki işsizin bu ödemeden yararlanamadığını gösteriyor.
Eylül ayı itibarıyla işsizlik sigortasına 67 bin 692 kişi başvururken,
bunlardan sadece 30 bin 794'üne maaş bağlanabildi. Başvuranların
yarıdan fazlası işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı.
Fonda bu kadar büyük bir birikim varken, işsizlerin sadece yüzde
10'unun yararlanabilmesi mantığa hiç de uygun değil.
Daha fazla işsize maaş ödemek için, yararlanma koşullarının
esnetilmesi kaçınılmaz.
İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için belirli süre prim ödemiş
olmak gerekiyor.
Eğer çalışan kişi adına son 120 gün kesintisiz prim ödenmemişse, o
kişi işsizlik ödeneği alamıyor.
Yüzbinlerce işsiz de sırf bundan ötürü işsizlik sigortasından yararlanamıyor.
Daha çok işsize para ödenebilmesi için son 120 gün kesintisiz prim
ödemiş olma koşulu kesinlikle kaldırılmalı.
Fona çalışanların prime esas kazançları üzerinden yüzde 1 oranında
prim ödeniyor.
Ücreti ne kadar yüksek olursa olsun işsiz kalanlar en fazla 900 lira
alabiliyor. Ücreti 2 bin 500 lira olanda 5 bin lira olan da aynı
parayı alıyor.
Bu koşulun da değiştirilmesi gerekli.
Çalışırken işsizlik sigortasında yüksek prim ödeyenler için hesaplanan
işsizlik ödeneğindeki üst limit kaldırılmalı.
İşsizlik sigortasında işsizlik parası dışında Genel Sağlık Sigortası
primleri de ödeniyor. Böylelikle işsizler sağlık hizmetinden de
yararlanabilecek.
Hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yılda, 600 gün sigortalı olarak
çalışıp işsizlik primi ödemiş olan işsizlere 6 ay, 900 gün sigortalı
olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan işsizlere 8 ay,
1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan
işsizlere de 10 ay işsizlik ödeneği veriliyor.
İşsizlik sigortaına başvurular ya en yakın İŞKUR birimine şahsen, ya
da internet üzerinden www.iskur.gov.tr adresinden yapılabiliyor.
Başvuru için iş sözleşmesinin feshinden itibaren 30 günlük süreyi
geçirmemek gerekiyor.
Son söz, 80 milyar liraya yakın paranın biriktiği İşsizlik Sigortası
Fonu'ndan daha fazla işsize para ödemek için katı olan yararlanma
koşulları esnekleştirilmeli.